Niebieska karta
Zatrzymanie przemocy jest warunkiem niezbędnym dla skutecznego udzielenia pomocy jej ofiarom. Bez tego wszelkie inne działania są mało skuteczne. W przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie policja ma do odegrania niezmiernie ważną rolę. Często od skuteczności interwencji zależy czy pomoc udzielana przez inne służby będzie efektywna
Pierwszym, niezmiernie istotnym elementem przeciwdziałania przemocy domowej jest dostrzeżenie problemu, potraktowanie go jako groźnego źródła cierpienia, zagrożenia i dysfunkcji człowieka, rodziny, społeczeństwa. Nie ulega wątpliwości, że przemoc w rodzinie modeluje zachowania aspołeczne, przestępcze, jest czynnikiem kryminogennym. Doświadczenia osób pomagających ofiarom przemocy w rodzinie pokazują, że ta grupa wymaga innego podejścia i pomocy niż ofiary innych rodzajów przemocy, wobec której interweniuje policja. Stróż prawa ma tutaj do czynienia z przestępstwem, bądź jego domniemaniem, gdzie ten sam sprawca wielokrotnie, przez długi okres stosuje przemoc wobec tej samej ofiary. Zapewnienie bezpieczeństwa nie polega jedynie na działaniach doraźnych, np. odwiezienie do izby wytrzeźwień nietrzeźwego sprawcy czy zatrzymanie go do wyjaśnienia. Trzeba pamiętać, że sprawca przemocy domowej wcześniej czy później wróci do ofiary i może chcieć wziąć na niej odwet.
Ustawa o Policji na pierwszych miejscach wśród zadań stawia: ochronę życia i zdrowia ludzi oraz mienia, ochronę bezpieczeństwa i porządku publicznego, inicjowanie i organizowanie działań mających na celu zapobieganie popełnianiu przestępstw i wykroczeń oraz zjawiskom kryminogennym, a dopiero potem wykrywanie przestępstw i wykroczeń oraz ściganie ich sprawców. Działania policji to przede wszystkim zapobieganie popełnieniu przestępstw i zapewnienie ludziom bezpieczeństwa. Dlatego też policjant dowiedziawszy się podczas wykonywania swoich obowiązków służbowych, że w rodzinie występuje bądź może występować przemoc, nawet gdy w jego ocenie nie ma jeszcze znamion przestępstwa, powinien zrobić wszystko co leży w jego kompetencji, by zapobiec eskalacji przemocy i pomóc rodzinie uporać się z tym problemem. Istotnym krokiem w tym zakresie jest sporządzenie przez policjanta Niebieskiej Karty. Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z 13 września br. dokument ten składa się z czterech części:
Karta A - wypełnia policjant lub upoważniona osoba (np. załoga pogotowia ratunkowego) w obecności ofiary przemocy; w karcie dokumentuje się zgłoszoną sytuację i co zastano na miejscu, a także podjęte działania;
Karta B – to kompendium wiedzy dla ofiary; ta część opisuje najważniejsze przestępstwa związane z przemocą domową oraz dane teleadresowe instytucji i organizacji pozarządowych, do których ofiara może się zwracać o pomoc;
Kartę C - wypełnia Zespół Interdyscyplinarny, który stanowi element gminnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie i jest metodą pracy w tym obszarze, opartą na systemowej współpracy lokalnych instytucji, podmiotów i służb oraz na wielopłaszczyznowym podejściu do problemu przemocy. Karta wypełniana jest podczas spotkania członków zespołu z ofiarą przemocy;
Kartę D - Karta wypełniana jest podczas spotkania członków Zespółu Interdyscyplinarnego ze sprawcą przemocy w rodzinie;